Wat is cortisol?
Cortisol is een hormoon dat je nodig hebt om te overleven. Het wordt geproduceerd in de bijnieren. Naast cortisol maken de bijnieren ook diverse andere hormonen aan, zoals testosteron en oestrogeen. De afgifte van cortisol wordt door de hypothalamus en hypofyse geregeld.
Cortisol wordt ook wel stresshormoon genoemd. Wanneer er sprake is van chronische of constante stress, is er ook een continue afgifte van cortisol. Dit kan zorgen voor een disbalans op geestelijk en/of lichamelijk gebied waardoor (symptomen van) ziekten kunnen ontstaan.
Waar is het goed voor?
Cortisol helpt je kalm te blijven en focus te houden zodat je periodes van stress goed door kan komen. Daarnaast helpt cortisol ontstekingen en allergieën te bestrijden en stimuleert het de lever om aminozuren om te zetten in glucose. Een natuurlijk slaap-waak ritme ontstaat door de wisselwerking van cortisol en het slaaphormoon melatonine. Cortisol piekt rond 7u ’s ochtends en helpt je om wakker te worden. Gedurende de dag daalt het cortisolgehalte geleidelijk. Zodra het avond wordt, neemt melatonine, het slaaphormoon, het langzaam over van cortisol.
Wat gebeurt er als je cortisol-spiegel uit balans is?
Wanneer de cortisolspiegel uit balans is, kan dit leiden tot vervelende verschijnselen. Voorbeelden zijn gewichtstoename, laag libido, hoofdpijn, angst, depressie, weinig energie, slapeloosheid, bloedsuikerproblemen, onregelmatige menstruatie, verminderde vruchtbaarheid, darmproblemen, osteoporose en cardiovasculaire aandoeningen.
Cortisol is de energieleverancier in ‘vecht of vlucht’-situaties. Continue cortisolproductie houdt het lichaam in deze ‘vecht of vlucht’-modus en cortisol wil zoveel mogelijk energie aan het lichaam onttrekken om de bloedsuikerspiegel te kunnen laten stijgen. Dit gaat ten koste van je weerstand en veel andere lichaamsprocessen. Vrouwen lijken gevoeliger voor chronische stress en cortisolveranderingen.
Cortisol-niveau verlagen door veranderingen in je lifestyle
Chronische cortisolverhogingen ontstaan niet van de ene op de andere dag, dus er kan ook wat tijd overheen gaan om het evenwicht te herstellen.
5 tips om het herstelproces te bespoedigen:
- Vermijd onnodige stress
- Voeg adaptogenen toe.
- Zorg voor voldoende rust en regelmaat
- Eet veel groente, fruit en gezonde vetten
- Ga wandelen, liefst in de natuur
- Wees mindful; mediteer of doe yoga-oefeningen
